Znaczenie rynku rosyjskiego

Federacja Rosyjska od wielu lat jest ważnym odbiorcą polskiej żywności, największym spoza Unii Europejskiej. W roku 2013 polski eksport do Rosji wyniósł 1 252 mln euro (wzrost o 19% w stosunku do roku poprzedniego), co stawiało Rosję na 3. miejscu w polskim eksporcie rolno-spożywczym, po Niemczech i Wielkiej Brytanii.

Zablokowanie możliwości importu polskich produktów rolnych, stanowi poważne utrudnienie w handlu, powodujące duże straty gospodarcze.

Zakazy wprowadzone przez stronę rosyjską

• 27 stycznia 2014 r. zaprzestanie uznawania unijnych świadectw zdrowia dla żywych świń, mięsa wieprzowego i produktów wieprzowych, (wykrycie dwóch przypadków afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików na Litwie).
• 27 lutego 2014 r. zakaz importu żywych świń, ich materiału genetycznego i produktów wieprzowych, nie poddanych obróbce termicznej z Polski (pojawienie się przypadków ASF w Polsce)
• 7 kwietnia 2014 r. – zakaz importu gotowych produktów mięsnych z zawartością mięsa wieprzowego (w tym poddanych obróbce termicznej), a także zakaz tranzytu przez teren Polski żywych świń transportowanych do Rosji.
• 1 sierpnia 2014 r. czasowy zakaz importu wybranych owoców i warzyw z Polski, w tym jabłek.
• 7 sierpnia 2014 r. opublikowanie listy produktów spożywczych, których import na terytorium Federacji Rosyjskiej jest zakazany przez okres jednego roku, m.in. z UE (zakres towarowy nieznacznie zmieniony 20 sierpnia 2014 r.).

Działania w celu poszukiwania nowych rynków zbytu

Natychmiastowa reakcja MRiRW, we współpracy z Ministerstwem Gospodarki i Ministerstwem Spraw Zagranicznych:

• poszukiwanie nowych rynków zbytu dla polskich produktów rolno-spożywczych,
• wsparcie dla polskich producentów dotkniętych przez rosyjskie zakazy.
• 5 sierpnia br. rozesłanie do polskich placówek, za pośrednictwem MG i MSZ prośby o bardzo pilne uzyskanie informacji nt. możliwości sprzedaży polskich owoców i warzyw objętych rosyjskim zakazem z 1 sierpnia br. (następnie uzupełniona o produkty objęte zakazem 7 sierpnia)
• prośba MG do Wydziałów Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad RP o analizę możliwości korekty planów promocji i ich uzupełnienie o odpowiednie przedsięwzięcia promujące wyroby polskiego przemysłu spożywczego, a także o zintensyfikowanie działań promujących polską żywność przy formułowaniu planów promocji na 2015 r.
• przygotowanie analizy „Możliwości eksportu na rynki państw unijnych oraz państw trzecich polskich owoców i warzyw świeżych” (FAPA, na podstawie materiałów placówek dyplomatycznych)
• stałe prace analityczne MRiRW, MSZ, MG:
• identyfikacja potencjalnych rynków zbytu dla polskich produktów rolno-spożywczych
• identyfikacja krajów priorytetowych, o największym potencjale importowym
• powołanie Zespołu Międzyresortowego w sprawie działań stabilizujących na rynkach owoców i warzyw objętych embargiem Federacji Rosyjskiej
• uruchomienie przez Agencję Rynku Rolnego instrumentu „formularz eksportera”: przepływ informacji między potencjalnymi eksporterami i importerami
• opracowanie przez ARR zbiorczego wykazu firm i ich oferty i przekazanie polskim placówkom do rozpowszechnienia wśród przedsiębiorców
• intensyfikacja współpracy międzynarodowej ministra Marka Sawickiego poświęcona dostępowi polskiej żywności do rynków:
• spotkania z ambasadorami Białorusi, Kazachstanu, ZEA, Wietnamu, Japonii i Iranu w Polsce. spotkania z ambasadorami RP
• spotkania z przedstawicielami kierownictwa zagranicznych resortów rolnictwa, handlu i spraw zagranicznych oraz służb i podmiotów związanych z importem żywności: Białorusi, Azerbejdżanu, Kazachstanu, Mauretanii, Kenii, Indii, Chin
• organizacja misji gospodarczych i udział w targach: Białoruś (misje oraz targi PRODEXPO) Kazachstan (misja oraz targi World Food Kazakhstan), Azerbejdżan (misja), w planach udział w Targach SIAL Middle East w ZEA oraz misja do Algierii w grudniu br.
• prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych podczas zagranicznych imprez wystawienniczo-targowych: Hongkong, Paryż, Kijów
• prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych podczas imprez wystawienniczo-targowych w Polsce przedsiębiorców z krajów trzecich: Polagra Food 2014 w Poznaniu
• 26 sierpnia 2014 r. obniżenie o 20% stawki z tytułu gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeń i gwarancji eksportowych (Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. 26 krajów)
• intensyfikacja współpracy międzynarodowej przez służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo żywności: intensyfikacja współpracy z podmiotami sektora rolno-spożywczego; spotkania i wizyty eksperckie (szczególnie dotyczy to krajów Dalekiego Wschodu: Chin, Korei, Japonii, Singapuru).

Dotychczasowe sukcesy

• od sierpnia br. dostęp do rynku japońskiego dla polskiej wołowiny;
• od lipca br. dostęp do rynku ukraińskiego mięsa wieprzowego i jego przetworów (z wyłączeniem woj. podlaskiego, pod określonymi warunkami);
• od końca sierpnia br. dostęp do rynku ukraińskiego mięsa wołowego bez kości, spełniającego wymogi OIE (oprócz mięsa odkostnionego mechanicznie);
• od sierpnia br. dostęp do rynku białoruskiego przeżuwaczy (zwierzęta rzeźne) i ich materiału biologicznego;
• od października br. dostęp do rynku kanadyjskiego świeżych jabłek;
• w listopadzie br. Singapur przekazał listę warunków, dotyczących uznania regionalizacji w zakresie ASF,  które strona polska musi spełnić. W przypadku wypełnienia wymogów strony singapurskiej, wznowienie eksportu wieprzowiny z Polski do Singapuru będzie możliwe. Aktualnie trwają stosowne analizy i konsultacje w zakresie ww. dokumentów;
• w listopadzie br. Chile poinformowało o otwarciu dostępu dla wieprzowiny, żelatyny i kolagenu do swojego rynku. Ponadto strona chilijska poprosiła o przekazanie dodatkowych informacji dotyczących ASF oraz o przekazanie listy zakładów zainteresowanych eksportem
• negocjacje nowych wzorów świadectw zdrowia dla szeregu produktów (np. 15 września br. – świadectwo dla wieprzowiny w eksporcie do Mołdawii).

Inicjatywy systemowe

• obsadzenie etatu radcy rolnego w Ambasadzie RP w Chinach
• inicjatywa ministra Marka Sawickiego utworzenia komórek ds. rolnictwa w wybranych placówkach dyplomatycznych:
• Komórka ds. rolnictwa z siedzibą w ChRL – współpraca z krajami Dalekiego Wschodu,
• Komórka ds. rolnictwa z siedzibą w ZEA – współpraca z krajami Bliskiego Wschodu,
• Komórka ds. rolnictwa z siedzibą w Algierii – współpraca z krajami Afryki Północnej,
• Komórka ds. rolnictwa z siedzibą w Indiach – współpraca z krajami Azji Południowej;
• inicjatywa ministra Marka Sawickiego przeniesienia etatu Radcy Rolnego z Ambasadzie RP w Paryżu do polskiej placówki dyplomatycznej w Algierze;
• długofalowe udzielanie wsparcia eksperckiego dla krajów stowarzyszonych/kandydujących do UE:
• pozyskiwanie w regionie Bałkanów Zachodnich przyszłych sojuszników w tworzeniu WPR;
• w grudniu br. planowana jest organizacja seminarium eksperckiego w Macedonii oraz wizyta ministra M. Sawickiego w Czarnogórze, będąca kontynuacją dwóch wcześniej zorganizowanych przez MRiRW seminariów dla beneficjentów czarnogórskich.