Wejście w życie w grudniu zeszłego roku Rozporządzenia 1169/2011 w sprawie znakowania żywności było dla przedsiębiorców dużym wyzwaniem, bo wiązało się z koniecznością dostosowania opakowań do nowych wytycznych.

Przepisy zezwalały na wykorzystanie dotychczasowych opakowań do wyczerpania zapasów. Po niemal roku warto jednak przypomnieć sobie najważniejsze zmiany, by – po wyczyszczeniu magazynów – przystąpić do projektowania nowych opakowań. Zacznijmy od tego, że do przeczytania wykazu składników lupy nie będą już potrzebne.

Wolna elekcja

Rozporządzenie 1169/2011, w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, definiuje minimalny rozmiar czcionki. Zgodnie z nowymi regulacjami najmniejsza dopuszczalna czcionka powinna mieć rozmiar x w wysokości co najmniej 1,2 mm dla większości opakowań. W opakowaniach o największej powierzchni o polu mniejszym niż 80 cm² można zastosować czcionkę o x w wysokości 0,9 mm. Jednak wysokość czcionki nie jest równa jej rozmiarowi wyznaczonemu w punktach, co niestety wprowadza wiele zamieszania.

„Źródła, w tym na przykład Food and Drink Industry Ireland, jako minimalną czcionkę (x=1,2 mm) wskazują Times New Roman 8, dla x=0,9 mm odpowiednio Times New Roman 6. Problem pojawia się, gdy chcemy użyć innego fontu, bo czcionki mają rożne wysokości i dlatego rozmiaru 8 nie powinniśmy traktować jako uniwersalny. Zanim więc wybierzemy rozmiar fontu, zmierzmy jego wysokość” – radzi Alicja Sidorowicz, koordynator SHOS.PL, projektu zajmującego się weryfikacją opakowań spożywczych pod kątem Rozporządzenia 1169/2011.

Czcionki o rozmiarze 8

• Times New Roman 8
• Verdana 8
• Arial 8
• MyriadPro 8
• DINPro-Light 8

Przypomina również, że 1,2 mm to wartość samej wysokości x, a więc np. wysokości takich liter, jak: x, c, a, u. Określenie ich wysokości rzutuje na pozostałe litery, których wysokość ustala się „z automatu”. Problem może się jednak pojawić, jeśli chcemy określić wysokość wersalików. Jak wynika z przewodnika po Rozporządzeniu wydanego przez IJHRS: „w przypadku liter drukowanych i cyfr należy stosować wielkość czcionki jak dla litery „A” w wyrazie „Appendix” podanym jako przykład w Załączniku IV rozporządzenia” (por. rys.).

Powierzchnia królestwa

Wytyczne wprowadzone Rozporządzeniem 1169/2011 mówią, że tzw. obowiązkowe informacje na temat żywności powinny być zapisane czcionką o wysokości x=1,2 mm. Dopuszcza się jednak wyjątki – w przypadku opakowań o największym polu powierzchni mniejszym niż 80 cm² zezwala się na zastosowanie czcionki o wysokości x=0,9 mm. Dobór wielkości jest stosunkowo prosty w przypadku opakowań o klasycznym kształcie prostopadłościanu. Jeśli jednak ma ono kształt cylindryczny lub niestandardowy, producenci mają często problem z określeniem największego pola powierzchni.

„Jeśli opakowanie ma kształt sześcianu, przyjmuje się, że największą powierzchnią jest 1/6 całkowitego pola powierzchni, a więc jeden bok. W przypadku prostopadłościanów jest to bok, którego pole wynosi około 1/3 powierzchni całkowitej” – tłumaczy przedstawicielka SHOS.PL. – „Jeżeli mamy do czynienia z bardziej skomplikowanymi kształtami opakowań (cylindrycznymi, nietypowymi) za największe pole powierzchni, według najnowszych wytycznych, należy uznać 1/3 jego powierzchni bocznej objętej jednym polem widzenia, bez wieczek, denek i nakrętek. Warto pamiętać, że pod uwagę bierzemy tylko tę powierzchnię, która nadaje się do zadruku – jeśli np. butelka ma wypukłości poprawiające jej ergonomię, nienadające się do znakowania, nie bierzemy ich pod uwagę, obliczając pole powierzchni” – dodaje.

Od czasu podpisania Rozporządzenia minęły cztery lata, rok temu weszło ono w życie. Wciąż jednak część opakowań nie została dostosowana do nowych wytycznych. W przypadku tych, w których wprowadzono zmiany, nie zawsze zrobiono to dobrze. Wielkość czcionki jest – z punktu widzenia konsumenta – jedną z ważniejszych zmian. Pamiętajmy, że jej celem jest umożliwienie konsumentom dokonywania racjonalnych wyborów. Możliwość sprawdzenia wykazu składników bez konieczności sięgania po łupę znacznie to ułatwi. 

SHOS.PL – System Harmonizacji Opakowań Spożywczych to instytucja powołana w celu propagowania edukacji na temat znakowania opakowań spożywczych zarówno wśród producentów, jak i konsumentów żywności. W ramach swojej działalności SHOS.PL prowadzi weryfikacje opakowań spożywczych pod kątem ich dopasowania do wytycznych Rozporządzenia1169/2011. SHOS.PL organizuje również szkolenia dla przedsiębiorców (zbiorowe i indywidualne) dotyczące zmian wprowadzanych Rozporządzeniem, kwestii prawnych związanych z nieprzestrzeganiem przepisów, dobrych i złych praktyk rynkowych oraz zakazu wprowadzania konsumenta w błąd. Dodatkowo SHOS.PL prowadzi działania edukacyjne skierowane do konsumentów, ucząc ich, w jaki sposób racjonalnie podejmować decyzje zakupowe, korzystając z informacji zamieszczanych na opakowaniach produktów.